Ворид гардидани “Ҷангали туғайи мамнуъгоҳи Бешаи Палангон” ба Феҳристи мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО

Зимни Иҷлосияи 45-уми Кумитаи мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО, ки аз 10 то 25 сентябри соли 2023 дар Арабистони Саудӣ баргузор мешавад, ки дар он ҳайати Кумита таҳти роҳбарии раиси Кумита Шерализода Баҳодур Аҳмадҷон ширкат меварзад, масъалаи ба Феҳристи мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО ворид шудани “Ҷангали туғайи мамнуъгоҳи Бешаи Палангон” баррасӣ гардида, хушбахтона санаи 20 сентябри соли ҷорӣ Номинатсияи мазкур ба Феҳристи болозикр ворид гардид.

Мавриди зикр аст, ки дар доираи чорабинии болозикр маросими тантанавии ворид гардидани Номинатсия баргузори гардид, ки дар он раиси Кумита Шерализода Б.А. ва Сафири Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Фаронса, Ҷумҳурии Италия, Намояндаи доимии Тоҷикистон дар ЮНЕСКО Убайдулло Ҷ.М. суханронӣ намуданд. Зимни суханронии хеш муҳтарам Шерализода Баҳодур ба ҳамаи шарикон ва кишвари мизбон изҳори сипос намуда, аҳамияти ин тасмим ва зарурати ҳифзи набототу ҳайвоноти мамнуъгоҳро қайд намуданд.

Бояд иброз намуд, ки омода намудани Номинатсияи “Ҷангали туғайи мамнуъгоҳи Бешаи Палангон” ҷиҳати пешниҳоди он ба Феҳристи мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО ҳанӯз солҳои 2020 ва 2021 оғоз гардида, бо мақсади омода намудани Номинатсияи болозикр барои пешниҳод ба Феҳристи мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО аз ҷониби Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гурӯҳи кории махсус дар ҳайати кормандону мутахассисони соҳаи ҳифзи муҳити зист, олимон ва коршиносони миллӣ таъсис дода шуд буд.

Мамнуъгоҳи табиии давлатии «Бешаи палангон» аввалин мамнуъгоҳи табиии давлатии Тоҷикистон буда, бо қарори собиқ Шурои Комиссариати Ҷумҳурии Шуравии Сотсиалистии Тоҷикистон аз 4 ноябри соли 1938 бо мақсади ҳифзу нигоҳдории экосистемаҳои нодири биёбону туғайзор ва ҳайвоноти хоси он таъсис дода шудааст.

Мамнуъгоҳи «Бешаи палангон» дар қисмати ҷанубу ғарби Тоҷикистон, дар минтақаи биёбон, дар байни дарёҳои Вахш, Панҷ ва Кофарниҳон дар сарҳади Афғонистон, дар саргаҳи бузургтарин дарёи Осиёи Марказӣ - Амударё воқеъ мебошад.

Майдони умумии заминҳои Мамнуъгоҳи «Бешаи палангон» 49,7 хазор гектарро ташкил дода, ҳудуди онро майдони васеи экосистемаҳои биёбону туғайзор дар соҳили чап ва рости дарёи Вахш фаро мегирад. Ҳудуди Мамнуъгоҳи «Бешаи палангон» асосан дар марзи маъмурии ноҳияҳои Дӯстӣ, Қубодиён ва Ҷайҳуни вилояти Хатлон ҷойгир аст.

Ҷангали туғайи мамнуъгоҳи «Бешаи Палангон» яке аз гӯшаи табиати зебои Тоҷикистон ва макони дорои сирру асрори хосси табиии бисёрасраи эволютсионӣ буда, робитаи тарафайни олами наботот ва ҳайвоноти биёбони туғайзорро дар экосистемаи табиӣ дар худ таҷассум менамояд.

Мамнуъгоҳи «Бешаи палангон» ва ҷангали туғайи он то ҳол ҳолати табиии худро дигар накардааст ва дар ҳудуди он намудҳои нодир ва дар ҳолати маҳвшавӣ қарордоштаи олами набототу ҳайвонот ҳифз ва нигоҳдорӣ мешаванд.