Санаи экологӣ: 4 октябр – Рӯзи байналмилалии ҳифзи ҳайвонот             

                                          

Ҳар сол 4 октябр ҳамчун Рӯзи байналмилалии ҳифзи ҳайвонот таҷлил мегардад. Ҳадафи асосии ин санаи экологӣ ҷалб намудани башарият ба ҳифз, нигаҳдорӣ, наҷоти олами ҳайвонот ва ҳифзи гуногунии намуди онҳо мебошад.

Олами гуногунии биологии Тоҷикистон хеле ғанӣ ва нотакрор аст. Дар ҳудуди начандон калони ҷумҳуриамон беш аз 13 ҳазор намуди ҳайвонот муайян гардидааст, ки Бештари онҳо дар экосистемаҳои кӯҳӣ сукунат доранд. Дар мавзеъҳои водию пешкӯҳҳо, дарёҳо, заминҳои кишоварзии назди шаҳру ноҳияҳои диёрамон намудҳое паҳн гардидаанд, ки бо аҳолӣ зич ҳаёт мебаранд. Аз мониторинги солҳои охир бармеояд, ки дар зери таъсири омилҳои гуногуни антропогенӣ баъзе намудҳои олами ҳайвонот миқдоран кам шуда, ҳатто як қисми намудҳо зери хатари маҳвшавӣ қарор доранд.

Олами ҳайвоноти Тоҷикистон хеле бой ва гуногунранг мебошад. Дар ҳудуди кишвар 49 намуди моҳӣ, 2 намуди ҷонвари дубаҳра, 44 намуди ҳайвоноти хазанда, 10 ҳазор ҳайвони бемӯҳра, 85 намуди ҳайвоноти ширхор, ки дар байни онҳо ҳайвони нодир, чун гӯсфанди Марко Поло, оҳуи хушзоти бухорӣ, ғизол зиндагӣ мекунад. Намояндаҳои зиёди олами ҳайвонот ва рустаниҳои Тоҷикистон ба Китоби сурхи байналмилалӣ ҳамчун навъҳои нодир ва ё аз байнрафтаистода, ки ҳифз ва таваҷҷуҳи махсусро талаб менамоянд, ворид карда шудаанд. Аз намуди ҳайвонҳои нодир муфлон (гӯсфанди ёбоӣ)-ро дучор омадан мумкин аст, ки муфлони тоҷикӣ (уриал) сарасли гӯсфандони хонагӣ ба шумор меравад.

Муҳофизати олами ҳайвонот яке аз самтҳои асосии сиёсати давлатӣ буда, шикори намудҳои нодир дар асоси қонун манъ аст. Усул, вақт ва ҷойи шикори ин ё он намудҳои ҳайвонро тавассути қонун муайян мекунанд. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мамнуъгоҳҳои “Ромит”, “Бешаи палангон”, “Дашти Ҷум”, “Зоркӯл” ва миқдори зиёди парваришгоҳҳо мавҷуданд.

Дар ин мамнуъгоҳҳо ва парваришгоҳҳо барои ҳифз ва зиёд намудани саршумори намудҳои нодир корҳои зиёде анҷом дода мешаванд.

Ҳифз ва нигоҳдории олами ҳайвонот, беҳдошти муҳити зист вазифа ва қарзи ахлокии ҳар як инсони табиатдуст аст.